على قنادى
سایت انگلیسی من را ببینیددستگیرى دو سرباز اسراییلى در مثلث مرزى لبنان - سوریه - اسرائیل، نقطه تمرکز درگیرى دو هفته اى خاورمیانه را از غزه به بیروت منتقل کرد. از ۲۴ مه ۲۰۰۰ که آخرین سرباز اسراییلى جنوب لبنان را ترک کرد، این نخستین درگیرى جدى و خطرناک بین حزب الله و اسرائیل است، به طورى که برخى درباره گسترش دامنه آن به نقاط دیگر خاورمیانه هم هشدار داده اند. حزب الله لبنان خیلى خوب توانست قفل دو هفته بحران گروگانگیرى بین حماس و تل آویو را خرد کند و با گشوده شدن جبهه جدیدى علیه اسرائیل، موازنه بازى به نفع حماس بهبود یافت، هر چند لبنان هزینه هاى حملات ویرانگر به بیروت را متقبل شد.
بدون شک، اسرائیلى ها تجربه دو دهه حضور نظامى در جنوب لبنان را در کیسه دارند و هدف آنها از حملات ویرانگر به بیروت و مناطق جنوب لبنان، اشغال دوباره آنها نیست، موضوعى که در مورد باریکه غزه هم تا حد زیادى صدق مى کند. براستى هدف ریزش بارانهاى تابستانى در غزه و لبنان چیست؟ آیا اسراییلى ها به دنبال آزاد کردن گیلاد تالیت سرباز اسرائیلى اسیر حماس یا رهایى دو سرباز خود از دستان حزب الله هستند؟ تل آویو خوب مى داند که تشدید حملات و به کارگیرى مشت آهنین، حماس و حزب الله را مجبور نخواهد کرد یکجانبه ۳ اسیر اسرائیلى را آزاد کنند، چون در بازى سیاست این یک شکست آشکار براى حریف است که تا ابد دست به چنین کارى نزند. حماس و حزب الله هم وقتى سه سرباز اسرائیلى را اسیر کردند، با در کیسه داشتن تجربه چند دهه رویارویى، واکنش احتمالى اسراییلى ها را خیلى خوب پیش بینى مى کردند.
استراتژى حماس و در قدم بعدى حزب الله یک چیز بود؛ اینکه نشان دهند تخلیه غزه و جنوب لبنان براى اسرائیل امنیت نمى آورد. حماس به خاطر خروج از غزه هیچ تضمینى نداد و اسرائیلى ها آنجا را یکجانبه تخلیه کردند.
خروج اسرائیل از جنوب لبنان با نظارت بین المللى انجام شد، ولى این خروج هم یکجانبه و به خاطر تبعات و هزینه هاى امنیتى بود. اسرائیلى ها در واقع مجبور شدند باریکه غزه و جنوب لبنان را تخلیه کنند ولى حالا مى بینند که خروجشان امنیتى را که مى خواستند به بار نیاورده و با موشک اندازى هاى شاخه نظامى حماس از غزه و نمایش قدرت حزب الله در جنوب لبنان مواجه شده اند.
این روزها سرمقاله هاى روزنامه هاى اسرائیلى را که بخوانید، مملو از سرزنش به خاطر تخلیه یکجانبه غزه است، ولى بدون شک اولمرت و وزیر دفاع او نه بدنبال ورود دوباره به غزه اند و نه اشغال جنوب لبنان، پس هدف حملات ویرانگر اسرائیل به غزه و جنوب لبنان چیست؟ اسرائیل هم مثل حماس و حزب الله بدنبال یک چیز است: تأمین امنیتش. اما چگونه؟
۱- حملات مرگبار اسرائیلى ها به غزه براى تحت فشار گذاشتن حماس براى آزاد کردن سرباز اسرائیلى نیست. اسرائیلى ها با تشدید حملات و قراردادن منطقه در یک وضعیت خطرناک جنگى مى خواهند که جامعه جهانى را وادار به واکنش کنند تا از این طریق زمینه براى نوعى تضمین نامه بین المللى براى تأمین امنیت اسرائیل در داخل مناطق اشغالى فلسطین فراهم شود. وقتى آخرین سرباز اسرائیلى از غزه خارج شد، حماس در قدرت نبود و هیچ ضمانتى هم براى تأمین امنیت غزه نداد.
از نظر تل آویو، حالا که حماس قدرت را بدست گرفته، بهترین فرصت براى ایجاد توافق براى تأمین امنیت غزه و در نتیجه امنیت اسرائیل در سایه یک توافق نامه فراگیر با نظارت جامعه بین المللى فراهم شده است. تل آویو مى خواهد بگوید که فقط یک توافقنامه تضمین امنیت قادر است ریزش بارانهاى تابستانى را متوقف کند.
۲- بارش مرگبار بارانهاى تابستانى برسر شهروندان بى دفاع فلسطینى آنهم به خاطر اسارت یک سرباز، حاوى پیامى نانوشته براى مردمى است که روز ۲۵ ژانویه به حماس راى دادند. اسراییلى ها مى خواهند به فلسطینیان بگویند: خوب، اینهم ثمره رأى دادن به حماس؛ اول جامعه بین المللى شما را تحریم کرد، حالا هم ما بارانهاى تابستانى را بر سر شما مى ریزیم، آیا حاضرید دوباره به حماس رأى بدهید؟
زمینه سازى براى سقوط یا فروپاشى دولت حماس از طریق افزایش فشارهاى داخلى به تبع تحریم هاى بین المللى و انزواى آن در داخل مناطق فلسطینى، براى اسرائیل یک هدف عمده است. اگر محمود عباس موفق نشد سند اسیران فلسطینى را آنطور که باید به هنیه بقبولاند، از نظر اسرائیلى ها بارانهاى تابستانى لااقل به او فرصت مى دهد انتخابات زودرس برگزار کند.
۳-دستگیرى دو سرباز اسرائیلى بدست حزب الله آنهم در شرایطى که اسرائیلى ها حماس را در موضوع گروگانگیرى قفل کرده بودند، نشان داد که در منطقه اى مثل خاورمیانه حتى در بهترین شرایط هم هر لحظه ممکن است بازى به ضرر اسرائیل رقم بخورد. اسرائیلى ها بلافاصله ابرهاى بارانهاى تابستانى را به سمت آسمان لبنان بردند و «شهروندان بى دفاع» و «تأسیسات زیربنایى» را آماج حمله گرفتند. حمله به شهروندان لبنانى تا به لبنانى ها هم نشان دهند که باید جلوى حزب الله را گرفت و حمله به تأسیسات زیربنایى با این هدف که دولت لبنان را در مقابل حزب الله قرار دهند. این روزها اگر روزنامه هاى اسرائیلى را ورق بزنید، بزرگنمایى صحبت هاى افرادى مثل ولید جنبلاط رهبر دروزى ها و امیل جمیل وزیر سابق کابینه لبنان علیه حزب الله خیلى خوب به چشم مى خورد. از نظر اسرائیل، حملات مرگبار دولت لبنان را مجبور مى کند به جنوب لبنان نیروى نظامى بفرستد که دست آخر این نیروها یا جانشین حزب الله مى شوند یا اینکه جایگاه آنرا در ترتیبات امنیتى جنوب لبنان تضمین مى کنند. اسرائیلى ها بدنبال آن هستند تا با تشدید حمله به لبنان زمینه صدور یک قطعنامه بین المللى براى خلع سلاح یا ادغام حزب الله در ارتش لبنان را فراهم کنند. اینکه امریکایى ها قطعنامه اعراب درباره غزه را وتو مى کنند، ولى به سادگى اجازه مى دهند مساله لبنان در نشست اضطرارى شوراى امنیت مطرح شود، بیانگر همین موضوع است.
۴- نهایت اینکه، حملات مرگبار به غزه و لبنان با جایگاه رهبران جدید اسرائیل در جامعه صهیونیستى ارتباط تنگاتنگ دارد. اولمرت نخست وزیر و عمیر پرتز وزیر دفاع اسراییل، هیچ کدام نظامى نیستند این موضوع در جامعه اسرائیل طى چند دهه گذشته بى سابقه بوده و انتقادهاى زیادى را به بار آورده است. اولمرت و پرتز هر دو موضوع غزه و لبنان را آزمونى براى به رخ کشیدن توانمندى هاى خود براى تأمین امنیت اسرائیل در مقابل حماس و حزب الله مى دانند. شدت و تداوم حملات به غزه و لبنان در بحران ۳ سرباز اسیر از این منظر هم قابل تحلیل است.
